ความสำคัญของทักษะการฟัง การดู และการพูด
การฟัง การดู และการพูด เป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญในการสื่อสารของมนุษย์ ทักษะเหล่านี้ช่วยให้เราสามารถรับข้อมูล ประมวลผล และถ่ายทอดความคิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การพัฒนาทักษะเหล่านี้จะช่วยเสริมสร้างความสามารถในการเรียนรู้ การทำงานร่วมกับผู้อื่น และการดำเนินชีวิตในสังคมได้อย่างราบรื่น
ฟังเรื่องเล่า ข่าว นิทาน แล้วตอบคำถามหรือสรุปใจความ
การฟังอย่างตั้งใจและจับประเด็นสำคัญเป็นทักษะที่จำเป็นในการเรียนรู้และการสื่อสาร
ประโยชน์ของการฟังอย่างมีประสิทธิภาพ:
- เข้าใจเนื้อหาและจับประเด็นสำคัญได้
- สามารถวิเคราะห์และประเมินข้อมูลที่ได้รับ
- นำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจ
- พัฒนาความจำและความเข้าใจ
เทคนิคการฟังและสรุปใจความ:
- ตั้งใจฟังและจดจ่อกับเนื้อหา
- จับประเด็นสำคัญ (ใคร ทำอะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร)
- จดบันทึกคำสำคัญหรือประเด็นหลัก
- ตั้งคำถามเพื่อความเข้าใจที่ชัดเจน
- สรุปใจความด้วยภาษาของตนเอง
พูดเล่าเรื่องจากภาพหรือประสบการณ์จริง
การถ่ายทอดเรื่องราวจากภาพหรือประสบการณ์ช่วยพัฒนาทักษะการสื่อสารและความคิดสร้างสรรค์
การเล่าเรื่องจากภาพ:
- สังเกตรายละเอียดในภาพ (บุคคล สถานที่ อารมณ์ บรรยากาศ)
- เรียงลำดับเหตุการณ์อย่างเป็นเหตุเป็นผล
- ใช้คำศัพท์ที่หลากหลายและเหมาะสม
- สร้างบทสนทนาที่สมจริงประกอบการเล่า
การเล่าประสบการณ์จริง:
- เลือกประสบการณ์ที่น่าสนใจและมีจุดเด่น
- กำหนดโครงเรื่อง (เริ่มต้น ดำเนินเรื่อง จุดสำคัญ บทสรุป)
- ใช้น้ำเสียงและท่าทางประกอบการเล่า
- สอดแทรกความรู้สึกและบทเรียนที่ได้รับ
- ปรับการเล่าให้เหมาะกับผู้ฟัง
สนทนาในสถานการณ์ต่าง ๆ
การสนทนาในสถานการณ์ต่าง ๆ เช่น การขออนุญาต การแสดงความรู้สึก เป็นทักษะสำคัญในการอยู่ร่วมกันในสังคม
การขออนุญาต:
"คุณครูคะ/ครับ หนู/ผมขออนุญาตออกไปห้องน้ำได้ไหมคะ/ครับ"
"คุณพ่อครับ/คะ ผม/หนูขออนุญาตไปบ้านเพื่อนทำรายงานได้ไหมครับ/คะ"
การขออนุญาตควรใช้ภาษาที่สุภาพ ชัดเจน และให้เหตุผลประกอบตามความเหมาะสม
การแสดงความรู้สึก:
ความดีใจ
"ฉันดีใจมากที่ได้รับรางวัลนี้"
ความเสียใจ
"ผมเสียใจที่ทำให้คุณผิดหวัง"
ความขอบคุณ
"ขอบคุณมากที่ช่วยเหลือฉัน"
การขอโทษ
"ขอโทษที่มาสายนะครับ"
การแสดงความรู้สึกอย่างเหมาะสมช่วยสร้างความเข้าใจและความสัมพันธ์ที่ดี
แสดงความคิดอย่างเป็นเหตุผล
การแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผลเป็นทักษะสำคัญในการสื่อสารและการแก้ปัญหา
หลักการแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล:
- มีข้อมูลหรือหลักฐานสนับสนุน
- วิเคราะห์ข้อมูลอย่างรอบด้าน
- เชื่อมโยงเหตุและผลอย่างชัดเจน
- รับฟังความคิดเห็นที่แตกต่าง
- สรุปประเด็นอย่างกระชับและชัดเจน
ตัวอย่างการแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล:
ประเด็น: ควรมีการเรียนออนไลน์หรือไม่
ความคิดเห็น: "ผมคิดว่าการเรียนออนไลน์มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ข้อดีคือช่วยให้เข้าถึงการศึกษาได้ทุกที่ทุกเวลา แต่ข้อเสียคือขาดปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนและครู ดังนั้น ควรมีการผสมผสานระหว่างการเรียนออนไลน์และการเรียนในห้องเรียน เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุด"
การแสดงความคิดเห็นที่ดีควรมีการพิจารณาทั้งข้อดีและข้อเสีย พร้อมเสนอทางออกที่สมเหตุสมผล
แบบฝึกทักษะการฟัง การดู และการพูด
ฝึกทักษะการฟังและสรุปใจความ
นิทานสั้น: กระต่ายกับเต่า
กาลครั้งหนึ่ง มีกระต่ายตัวหนึ่งชอบโอ้อวดว่าตนเองวิ่งเร็วที่สุด วันหนึ่งเต่าท้าให้กระต่ายแข่งวิ่ง กระต่ายหัวเราะเยาะและตกลงแข่งด้วยความมั่นใจ เมื่อการแข่งขันเริ่มขึ้น กระต่ายวิ่งนำไปไกลมาก จนคิดว่าตนเองชนะแน่ จึงแวะนอนพักใต้ต้นไม้ ส่วนเต่าค่อยๆ คลานไปอย่างสม่ำเสมอไม่หยุดพัก ในที่สุดเต่าก็คลานถึงเส้นชัยขณะที่กระต่ายยังหลับอยู่ เมื่อกระต่ายตื่นขึ้นมาก็พบว่าเต่าชนะการแข่งขันไปแล้ว
คำถาม:
1. ใครเป็นผู้ชนะการแข่งขัน?
2. เพราะเหตุใดกระต่ายจึงแพ้การแข่งขัน?
สรุปใจความสำคัญ:
ฝึกทักษะการพูดเล่าเรื่องจากภาพ
ภาพประกอบ:
คำแนะนำ:
ให้เล่าเรื่องจากภาพนี้ โดยพิจารณาองค์ประกอบต่าง ๆ ในภาพ เช่น สถานที่ บุคคล กิจกรรม และบรรยากาศ
ประเด็นที่ควรกล่าวถึง:
- สถานที่ในภาพคืออะไร
- มีใครบ้างในภาพ
- พวกเขากำลังทำอะไร
- บรรยากาศเป็นอย่างไร
- คิดว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อไร
เคล็ดลับการพัฒนาทักษะการฟัง การดู และการพูด
เคล็ดลับการฟัง
- ฝึกฟังอย่างตั้งใจและมีสมาธิ
- ฝึกจับประเด็นสำคัญและจดบันทึก
- ฟังข่าว พอดแคสต์ หรือรายการสารคดี
- ฝึกสรุปเรื่องที่ฟังด้วยภาษาของตนเอง
- ตั้งคำถามเพื่อความเข้าใจที่ชัดเจน
เคล็ดลับการดู
- ฝึกสังเกตรายละเอียดในภาพหรือวิดีโอ
- วิเคราะห์องค์ประกอบต่าง ๆ ในสื่อที่ดู
- ฝึกตีความและเชื่อมโยงความหมาย
- ดูสื่อที่หลากหลายและมีคุณภาพ
- ฝึกแยกแยะข้อเท็จจริงและความคิดเห็น
เคล็ดลับการพูด
- ฝึกพูดหน้ากระจกหรืออัดวิดีโอตัวเอง
- เตรียมประเด็นก่อนพูดเสมอ
- ใช้ภาษาที่เหมาะสมกับผู้ฟังและสถานการณ์
- ฝึกการใช้น้ำเสียงและท่าทางประกอบ
- เข้าร่วมกิจกรรมที่ได้ฝึกพูด เช่น การโต้วาที