การใช้ภาษาและมารยาทที่ดีเป็นสิ่งสำคัญในการอยู่ร่วมกันในสังคม ช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดี และแสดงถึงความเคารพต่อผู้อื่น
"คำพูดที่สุภาพและมารยาทที่ดีไม่มีต้นทุน แต่สร้างคุณค่าได้มากมาย"
ใช้คำพูดสุภาพในชีวิตประจำวัน
ความสำคัญของคำพูดสุภาพ
การใช้คำพูดสุภาพในชีวิตประจำวันช่วยสร้างความประทับใจและแสดงถึงการให้เกียรติผู้อื่น ทำให้การสื่อสารราบรื่นและมีประสิทธิภาพ
คำสุภาพที่ควรใช้
- "สวัสดีครับ/ค่ะ" แทน "หวัดดี"
- "ขอบคุณครับ/ค่ะ" แทน "แต้งกิ้ว"
- "ขอโทษครับ/ค่ะ" แทน "ซอรี่"
- "รบกวนขอ..." แทน "เอา..."
- "กรุณา..." แทน "ทำ..."
สถานการณ์ที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ
- การพูดกับผู้อาวุโสหรือผู้ที่มีตำแหน่งสูงกว่า
- การพูดในที่ประชุมหรือที่สาธารณะ
- การพูดกับลูกค้าหรือผู้รับบริการ
- การพูดในโอกาสพิเศษหรืองานพิธีการ
ตัวอย่างประโยคสุภาพในชีวิตประจำวัน
เมื่อต้องการสั่งอาหาร: "ขอสั่งกาแฟร้อนหนึ่งแก้วครับ/ค่ะ" แทน "เอากาแฟร้อนแก้วนึง"
เมื่อต้องการถามทาง: "ขอโทษครับ/ค่ะ ขอถามทางไปห้างสรรพสินค้าหน่อยได้ไหมครับ/คะ" แทน "ห้างไปทางไหนอะ"
เมื่อต้องการขอความช่วยเหลือ: "ขอความกรุณาช่วยถือของให้หน่อยได้ไหมครับ/คะ" แทน "ช่วยถือหน่อย"
เคล็ดลับ: การใช้น้ำเสียงที่นุ่มนวลและสีหน้าที่เป็นมิตรประกอบกับคำพูดสุภาพจะช่วยเสริมความสุภาพมากยิ่งขึ้น
การพูด/เขียนขออนุญาต ขอความช่วยเหลือ
หลักการขออนุญาตและขอความช่วยเหลือ
การขออนุญาตและขอความช่วยเหลืออย่างสุภาพแสดงถึงความเคารพและให้เกียรติผู้อื่น ทำให้ได้รับการตอบสนองในทางที่ดี
รูปแบบการขออนุญาต
- "ขออนุญาต..." (ทางการ)
- "ขอรบกวน..." (กึ่งทางการ)
- "ขอโทษนะครับ/คะ ผม/ดิฉันขอ..." (ทั่วไป)
- "พอจะ...ได้ไหมครับ/คะ" (ไม่เป็นทางการ)
รูปแบบการขอความช่วยเหลือ
- "ขอความกรุณาช่วย..." (ทางการ)
- "รบกวนช่วย...หน่อยได้ไหมครับ/คะ" (กึ่งทางการ)
- "ช่วย...หน่อยได้ไหมครับ/คะ" (ทั่วไป)
- "ขอความช่วยเหลือด้าน...ครับ/ค่ะ" (ทางการ)
ตัวอย่างประโยคขออนุญาตและขอความช่วยเหลือ
การขออนุญาตในที่ทำงาน/โรงเรียน
🔹 "ขออนุญาตลากิจ 1 วัน เนื่องจากมีธุระสำคัญทางครอบครัวครับ/ค่ะ"
🔹 "ขออนุญาตเข้าพบเพื่อปรึกษาเรื่องโครงการครับ/ค่ะ"
🔹 "ขออนุญาตส่งงานช้ากว่ากำหนด 1 วัน เนื่องจาก..."
การขอความช่วยเหลือในชีวิตประจำวัน
🔹 "ขอความกรุณาช่วยถือกระเป๋าให้หน่อยได้ไหมครับ/คะ"
🔹 "รบกวนช่วยส่งเอกสารนี้ให้คุณ... หน่อยได้ไหมครับ/คะ"
🔹 "ขอโทษนะครับ/คะ ช่วยแนะนำทางไปสถานีรถไฟฟ้าหน่อยได้ไหมครับ/คะ"
การเขียนจดหมาย/อีเมลขออนุญาตอย่างเป็นทางการ
เรียน [ชื่อผู้รับ/ตำแหน่ง]
เรื่อง ขออนุญาต[ระบุเรื่อง]
ด้วยข้าพเจ้า [ชื่อ-นามสกุล] [ตำแหน่ง/สถานะ] มีความประสงค์ขออนุญาต[ระบุเรื่องที่ต้องการขออนุญาต] เนื่องจาก[ระบุเหตุผล] ในวันที่ [ระบุวันที่] เวลา [ระบุเวลา]
จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณาอนุญาต จะเป็นพระคุณยิ่ง
ขอแสดงความนับถือ
[ลายเซ็น]
([ชื่อ-นามสกุล])
[ตำแหน่ง/สถานะ]
เคล็ดลับ: เมื่อขออนุญาตหรือขอความช่วยเหลือ ควรอธิบายเหตุผลสั้นๆ และแสดงความขอบคุณทุกครั้งเมื่อได้รับการช่วยเหลือ
การฟังอย่างมีมารยาท ไม่พูดแทรก
ความสำคัญของการฟังอย่างมีมารยาท
การฟังอย่างมีมารยาทเป็นการแสดงความเคารพต่อผู้พูด ช่วยให้เข้าใจสารได้อย่างครบถ้วน และสร้างบรรยากาศที่ดีในการสนทนา
หลักการฟังอย่างมีมารยาท
- ตั้งใจฟังโดยไม่พูดแทรก
- สบตาผู้พูดเป็นระยะ
- แสดงท่าทีสนใจในสิ่งที่ผู้พูดกำลังพูด
- ไม่เล่นโทรศัพท์หรือทำกิจกรรมอื่นขณะฟัง
- พยักหน้าหรือแสดงปฏิกิริยาตอบรับที่เหมาะสม
สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
- พูดแทรกขณะที่ผู้อื่นกำลังพูด
- แสดงท่าทีเบื่อหน่ายหรือไม่สนใจ
- เปลี่ยนเรื่องพูดทันทีโดยไม่เกี่ยวข้องกับเรื่องเดิม
- แสดงความคิดเห็นโต้แย้งอย่างรุนแรง
- หัวเราะเยาะหรือแสดงท่าทีดูถูกความคิดเห็นของผู้พูด
เทคนิคการฟังอย่างมีประสิทธิภาพ
การฟังเชิงรุก (Active Listening)
1. ทวนความ: "ถ้าผม/ดิฉันเข้าใจถูกต้อง คุณกำลังพูดว่า..."
2. ถามคำถามเพื่อความชัดเจน: "ขอโทษครับ/ค่ะ ช่วยอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับ...ได้ไหมครับ/คะ"
3. แสดงความเข้าใจ: "ผม/ดิฉันเข้าใจความรู้สึกของคุณ..."
4. สรุปประเด็น: "สรุปแล้ว ประเด็นสำคัญคือ..."
มารยาทในการประชุมและการสนทนากลุ่ม
🔹 การขอพูด: "ขออนุญาตแสดงความคิดเห็นครับ/ค่ะ" หรือยกมือขออนุญาตก่อนพูด
🔹 การไม่เห็นด้วยอย่างสุภาพ: "ผม/ดิฉันเข้าใจความคิดเห็นของคุณ แต่ขอเสนอมุมมองที่แตกต่างว่า..."
🔹 การขอให้อธิบายเพิ่มเติม: "ขออนุญาตถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับประเด็น...ครับ/ค่ะ"
แบบทดสอบตนเอง: คุณเป็นผู้ฟังที่ดีหรือไม่?
หากคุณเลือก "ใช่" หลายข้อ คุณอาจต้องปรับปรุงทักษะการฟังของคุณ
เคล็ดลับ: การฟังอย่างตั้งใจไม่เพียงแต่ช่วยให้คุณเข้าใจสารได้ดีขึ้น แต่ยังช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและความไว้วางใจจากผู้พูดอีกด้วย
การเขียนบันทึกเหตุการณ์หรือบันทึกประจำวัน
ประโยชน์ของการเขียนบันทึก
การเขียนบันทึกช่วยจดจำเหตุการณ์สำคัญ บันทึกความคิดและความรู้สึก ทบทวนและไตร่ตรองประสบการณ์ รวมถึงติดตามพัฒนาการของตนเอง
ประเภทของการเขียนบันทึก
- บันทึกประจำวัน (Diary)
- บันทึกการเดินทาง (Travel Journal)
- บันทึกการเรียนรู้ (Learning Journal)
- บันทึกความคิดสร้างสรรค์ (Creative Journal)
- บันทึกเหตุการณ์สำคัญ (Event Log)
องค์ประกอบของบันทึกที่ดี
- วันที่และเวลา
- สถานที่ (ถ้ามี)
- เหตุการณ์หรือกิจกรรมที่เกิดขึ้น
- ความรู้สึกและความคิดเห็น
- บทเรียนหรือข้อคิดที่ได้รับ
- แผนหรือเป้าหมายในอนาคต
ตัวอย่างการเขียนบันทึกประจำวัน
วันอังคารที่ 15 สิงหาคม 2566
วันนี้เป็นวันที่มีความสุขมาก ตื่นเช้าขึ้นมาท้องฟ้าแจ่มใส อากาศดี ฉันตื่นเวลา 6.00 น. และออกไปวิ่งที่สวนสาธารณะใกล้บ้าน วิ่งได้ประมาณ 3 กิโลเมตร รู้สึกสดชื่นและมีพลัง
ที่ทำงานวันนี้มีการประชุมสำคัญเกี่ยวกับโครงการใหม่ ฉันได้นำเสนอไอเดียเกี่ยวกับการปรับปรุงกระบวนการทำงาน ซึ่งได้รับการตอบรับที่ดีจากทีมและหัวหน้า รู้สึกภูมิใจในตัวเองมากที่กล้าแสดงความคิดเห็น
ช่วงเย็นได้ไปทานอาหารกับเพื่อนที่ไม่ได้เจอกันนาน เราคุยกันถึงเรื่องเก่าๆ และแผนในอนาคต ทำให้ฉันตระหนักว่าเราต่างก็เติบโตและเปลี่ยนแปลงไปมาก แต่มิตรภาพยังคงอยู่
สิ่งที่ได้เรียนรู้วันนี้: การกล้าแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์สามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ดีได้ และการรักษามิตรภาพเก่าๆ เป็นสิ่งที่มีค่า
เป้าหมายพรุ่งนี้: เตรียมข้อมูลสำหรับการประชุมติดตามผล และเริ่มอ่านหนังสือเล่มใหม่ที่ซื้อมา
ตัวอย่างการเขียนบันทึกเหตุการณ์
วันที่: 20 สิงหาคม 2566
เวลา: 13.30 - 15.30 น.
สถานที่: ห้องประชุม A อาคารสำนักงานใหญ่
ผู้เข้าร่วมประชุม: นายสมชาย ใจดี (ประธาน), นางสาวสมหญิง รักดี, นายมานะ อดทน, นางสาวรักษ์ ศรีไทย
หัวข้อการประชุม: การวางแผนโครงการพัฒนาระบบการจัดการข้อมูลลูกค้า
- นายสมชาย นำเสนอภาพรวมของโครงการและเป้าหมายที่ต้องการบรรลุ
- นางสาวสมหญิง รายงานผลการสำรวจความต้องการของลูกค้า
- นายมานะ นำเสนอแนวทางการพัฒนาระบบและงบประมาณที่ต้องใช้
- ที่ประชุมมีมติเห็นชอบให้เริ่มดำเนินโครงการภายในเดือนกันยายน
- นางสาวสมหญิง: จัดทำรายละเอียดความต้องการของระบบ (ส่งภายใน 30 ส.ค.)
- นายมานะ: จัดทำแผนการดำเนินงานและงบประมาณโดยละเอียด (ส่งภายใน 5 ก.ย.)
- นางสาวรักษ์: ประสานงานกับฝ่าย IT เพื่อเตรียมความพร้อมด้านเทคนิค (รายงานความคืบหน้าภายใน 10 ก.ย.)
การประชุมครั้งต่อไป: 15 กันยายน 2566 เวลา 13.30 น.
ผู้บันทึก: นางสาวรักษ์ ศรีไทย
เคล็ดลับการเขียนบันทึกที่มีประสิทธิภาพ
สำหรับบันทึกส่วนตัว
- เขียนอย่างสม่ำเสมอ แม้เพียงวันละ 5-10 นาที
- เขียนอย่างอิสระ ไม่ต้องกังวลเรื่องไวยากรณ์
- บันทึกทั้งข้อเท็จจริงและความรู้สึก
- ใช้คำถามนำทางเพื่อกระตุ้นความคิด
- ทบทวนบันทึกเก่าเป็นระยะเพื่อสังเกตพัฒนาการ
สำหรับบันทึกเชิงวิชาการ/อาชีพ
- ระบุข้อมูลสำคัญให้ครบถ้วน (วัน เวลา สถานที่)
- ใช้ภาษาที่กระชับ ชัดเจน เป็นทางการ
- จัดโครงสร้างให้เป็นระเบียบ ง่ายต่อการอ้างอิง
- เน้นข้อเท็จจริงมากกว่าความคิดเห็นส่วนตัว
- สรุปประเด็นสำคัญและการดำเนินการต่อไป
แบบฝึกหัด: เริ่มเขียนบันทึกของคุณ
ลองเขียนบันทึกสั้นๆ เกี่ยวกับวันนี้ของคุณ:
เคล็ดลับ: การเขียนบันทึกไม่จำเป็นต้องยาวหรือซับซ้อน แม้เพียงไม่กี่ประโยคที่เขียนอย่างสม่ำเสมอก็สามารถสร้างประโยชน์ได้มาก
สรุปประโยชน์ของการใช้ภาษาและมารยาทที่ดี
สร้างความประทับใจที่ดี
การใช้ภาษาสุภาพและมีมารยาทที่ดีช่วยสร้างความประทับใจแรกพบและความสัมพันธ์ที่ดีในระยะยาว
ลดความขัดแย้ง
การสื่อสารอย่างสุภาพช่วยลดโอกาสเกิดความเข้าใจผิดและความขัดแย้งในการสื่อสาร
เพิ่มโอกาสความสำเร็จ
ผู้ที่มีทักษะการสื่อสารและมารยาทที่ดีมักได้รับโอกาสในการศึกษาและการทำงานมากกว่า
สร้างสังคมที่น่าอยู่
เมื่อทุกคนใช้ภาษาและมารยาทที่ดี จะช่วยสร้างสังคมที่มีความเคารพซึ่งกันและกัน น่าอยู่ และมีความสุข